تا حالا شده روغن زیتونی رو بو کنید و با مزه کردنش، کیفیتش رو حدس بزنید؟ 🤔 شاید باورتون نشه، اما این کار یه روش علمی و استاندارد برای سنجش کیفیت روغن زیتونه که بهش میگن “ارزیابی حسی“ یا همون Sensory Evaluation! 🤓 توی این مقاله میخوایم با هم به دنیای ارزیابی حسی روغن زیتون سفر کنیم و ببینیم چطور میشه با بینی و دهان، کیفیت روغن زیتون رو تشخیص داد. 😉
ارزیابی حسی روغن زیتون چیه؟ 🤔
ارزیابی حسی یه روش علمیه که برای سنجش کیفیت روغن زیتون از حواس پنجگانه انسان استفاده میکنه. 🤓 توی این روش، یه گروه از کارشناسهای آموزشدیده یا همون پنلیستها (Panelists) 👃👅 با دقت بو، و مزه روغن زیتون رو بررسی میکنن و با توجه به اونها، کیفیت روغن و در نتیجه دستهبندی روغن زیتون رو تعیین میکنن. 🧐 این روش در کنار آزمایشهای شیمیایی، برای تضمین کیفیت روغن زیتون خیلی مهمه.
بوییدن روغن زیتون
چرا ارزیابی حسی مهمه؟ 🤔
شاید بپرسید که “خب وقتی میشه با آزمایشهای شیمیایی کیفیت روغن رو تشخیص داد، دیگه چه نیازی به ارزیابی حسی هست؟” 🤔
نکته :درسته که آزمایشهای شیمیایی و ارزیابی حسی دو روش متفاوت هستن، اما هر دو برای بررسی کیفیت و درجهبندی روغن زیتون در استانداردها مطرح شدن. 🤓
ارزیابی حسی از اونچه که فکر میکنید مهمتره! 🤓 درسته که آزمایشهای شیمیایی اطلاعات زیادی درباره روغن زیتون به ما میدن، اما ارزیابی حسی یه سری مزیتهای منحصربهفرد داره:
- دستهبندی روغن زیتون :با ارزیابی حسی میشه کیفیت روغن زیتون رو تشخیص داد و در نتیجه روغنهای زیتون رو در دستههای مختلف، مثل فرابکر، بکر و لامپانت دستهبندی کرد.
- تشخیص عیب و نقص :وقتی روغن زیتونی عطر و طعم نامطلوبی داشته باشه، با داشتن علم ارزیابی حسی میشه تشخیص داد چه شرایط نامطلوبی در روند تولید روغن زیتون وجود داشته که این نقص ایجاد شده. مثلاً بوی کپک زدگی نشون میده که زیتونها قبل از روغنکشی کپک زده بودن.
- درجهبندی روغنهای فرابکر :ارزیابی حسی به ما کمک میکنه که حتی در بین روغن زیتونهای فرابکر با کیفیت، درجهبندی و برتری بین اونها رو مشخص کنیم. روغنی که عطر و طعم میوهای بیشتری داشته باشه، کیفیت بالاتری داره.
- آزمون اولیه و سریع: با به دست آوردن علم و تجربه لازم، میشه تنها با چشیدن روغن زیتون و بدون صرف هزینه و وقت برای آزمایشهای شیمیایی، به عنوان یه آزمون اولیه از ارزیابی حسی استفاده کرد تا ببینیم روغن زیتون در دستهای که ادعا شده هست یا نه.
- آگاهی مصرفکننده : وقتی همه با ارزیابی حسی آشنا باشن، میتونن روغن زیتون با کیفیتتری رو انتخاب کنن. 💪 مثلاً اگه روغن زیتونی که به عنوان فرابکر خریدن طعم میوهای نداشته باشه یا بوی بدی بده، میفهمند که واقعاً فرابکر نیست و دیگه از اون برند خرید نمیکنن. 🤨 یا اگه روغن زیتون بکر خریدن و از بو و طعمش راضی نبودن، میدونن که با انتخاب نوع فرابکر احتمالاً بیشتر خوششون میاد. 😊
نکته مهم :ارزیابی حسی باعث ایجاد یه زبان و استاندارد مشترک بین همه فعالین حوزه روغن زیتون در سراسر دنیا میشه. 🌏 به این ترتیب، همه متوجه میشن که منظور از طعم و عطر خوب و نامطلوب چیه و مثلاً تندی در روغن زیتون یه ویژگی مثبت هست که نشون دهنده وجود آنتیاکسیدانهای زیاد در روغنه. اما طعم سرکهای یه ویژگی منفی هست که نشون دهنده فساد روغنه. 😉
شورای بینالمللی زیتون و ارزیابی حسی 🫒
شورای بینالمللی زیتون (IOC) یه سازمان بینالمللیه که برای ترویج و بهبود کیفیت روغن زیتون تو سراسر دنیا فعالیت میکنه. 🌍 این شورا استانداردها و روشهای ارزیابی حسی روغن زیتون رو تعیین میکنه و دورههای آموزشی برای کارشناسهای ارزیابی حسی برگزار میکنه. 🤓 جالبه بدونید که این شورا در سال ۲۰۲۴ به ایران سفر کرد و یه دوره آموزشی ارزیابی حسی روغن زیتون برگزار کرد .شرکت رزبن هم که همیشه دنبال بهبود کیفیت محصولاتشه، کارشناساشو فرستاده به این دوره تا ارزیابی حسی رو حسابی یاد بگیرن و بتونن روغن زیتونهای فرابکر با عطر و طعم فوقالعاده رو به مشتریها عرضه کنن. 😊
چطور ارزیابی حسی انجام میشه؟ 🤔
برای ارزیابی حسی روغن زیتون، از لیوانهای آبی رنگ خاصی استفاده میشه تا رنگ روغن دیده نشه، چون رنگ عاملی نیست که کیفیت روغن زیتون رو نشون بده. 🔵 کارشناسها اول روغن رو بو میکنن و بعد اون رو مزه میکنن. 👃👅 اونها با توجه به ویژگیهای روغن، مثل میزان میوهای بودن، تلخی، و تندی، و همچنین عطر و طعمهای نامطلوب (مثل بوی کپک زدگی، ترشیدگی، و فلز) به اون نمره میدن. 🤓 بر اساس این نمرهها، درجهبندی روغنهای زیتون انجام میشه.
کاپ های آبی رنگ ارزیابی حسی روغن زیتون
نکته :روغن زیتون تصفیه شده ارزیابی حسی نداره، چون طبق فرآیندهای تصفیه، عطر و طعمش گرفته شده. و خب به طبع روغن زیتون مخلوط هم ارزیابی حسی براش معنایی نداره.
جمعبندی:
ارزیابی حسی یه روش علمی و مهم برای سنجش کیفیت روغن زیتونه. 🤓 این روش در کنار آزمایشهای شیمیایی، به ما کمک میکنه تا کیفیت واقعی روغن زیتون و دسته بندی اون رو تشخیص بدیم و از مصرف روغن زیتون باکیفیت و سالم لذت ببریم. 😊 ما در رزبن به کیفیت محصولاتمون اهمیت میدیم و از روشهای علمی مثل ارزیابی حسی برای تضمین کیفیت روغنهای زیتونمون استفاده میکنیم. 😉
سوال:
شما چطور کیفیت روغن زیتون رو تشخیص میدید؟ 🤔 تجربیات خودتون رو با ما به اشتراک بذارین. 😊
