روغن زیتون، گنجینه‌ای ارزشمند از دل طبیعت، از دیرباز تا کنون به عنوان یکی از مهم‌ترین مواد غذایی در سرتاسر جهان شناخته شده است. این روغن سرشار از ترکیبات مغذی و مفید برای سلامتی است و خواص شگفت‌انگیزی دارد. در این مقاله قصد داریم شما را با فواید اثبات شده‌ی روغن زیتون آشنا کنیم و نقش آن را در پیشگیری و درمان بیماری‌ها بررسی کنیم.
ترکیبات روغن زیتون
روغن زیتون حاوی ترکیبات مختلفی است که هر یک به نوبه خود در سلامتی انسان نقش دارند. در زیر به برخی از مهم‌ترین این ترکیبات اشاره می‌کنیم:
- اسیدهای چرب غیر اشباع: این اسیدهای چرب که بخش عمده روغن زیتون را تشکیل می‌دهند، به دو دسته تک غیراشباع (مانند اسید اولئیک یا امگا 9) و چند غیراشباع (مانند امگا 3 و امگا 6) تقسیم می‌شوند. این اسیدهای چرب برای سلامتی بسیار مفید هستند و می‌توانند به کاهش خطر ابتلا به بیماری‌های قلبی، سکته مغزی و برخی از سرطان‌ها کمک کنند.
- آنتی‌اکسیدان‌ها و پلی‌فنول‌ها: روغن زیتون حاوی آنتی‌اکسیدان‌های قوی و ترکیبات پلی فنولی (مانند اولئوکانتال و اولئوروپئین) است که با محافظت از سلول‌های بدن در برابر آسیب اکسیداتیو، به حفظ سلامتی شما کمک می‌کنند.
خواص ضد التهابی روغن زیتون
التهاب، ریشه بسیاری از بیماری‌ها از جمله بیماری‌های قلبی و سرطان است. روغن زیتون با داشتن ترکیبات ضد التهابی قوی مانند اولئوکانتال، می‌تواند به شما در کنترل التهاب و پیشگیری از این بیماری‌ها کمک کند. طبق مقاله‌ای که در سال 2021 در مجله Frontiers in Pharmacology منتشر شد، مصرف منظم روغن زیتون می‌تواند نشانگرهای التهابی مرتبط با بیماری عروق کرونر را تغییر دهد و التهاب را کاهش دهد. همچنین، مصرف مداوم روغن زیتون می‌تواند به کاهش درد و التهاب در بیماری‌های التهابی مختلف مانند آرتریت روماتوئید، بیماری التهابی روده، آسم و سندرم متابولیک کمک کند.
خواص ضد سرطانی روغن زیتون
سرطان یکی از بزرگترین تهدیدها برای سلامتی انسان است، اما خبر خوب این است که روغن زیتون می‌تواند به عنوان یک سپر محافظ در برابر آن عمل کند. روغن زیتون به دلیل داشتن آنتی‌اکسیدان‌ها و پلی‌فنول‌های قوی، از سلول‌های بدن در برابر آسیب اکسیداتیو محافظت کرده و خطر ابتلا به سرطان را کاهش می‌دهد. بر اساس یافته‌های یک مطالعه مروری که در سال 2023 در مجله Pharmacological Research منتشر شد، روغن زیتون به دلیل داشتن ترکیبات بیواکتیو مانند اسید اولئیک، هیدروکسی تیروزول و اسکوآلن می‌تواند در پیشگیری و درمان انواع سرطان از جمله سرطان‌های روده بزرگ، مری، پروستات، سینه و دستگاه گوارش موثر باشد.
خواص محافظت از کبد روغن زیتون
کبد، یکی از اندام‌های حیاتی بدن است که وظایف مختلفی را بر عهده دارد. مصرف روغن زیتون می‌تواند به محافظت از این عضو مهم در برابر آسیب‌های ناشی از رادیکال‌های آزاد و سموم کمک کند. طبق تحقیقات منتشر شده در سال 2021 در مجله Nutrients، روغن زیتون به دلیل داشتن آنتی‌اکسیدان‌های قوی مانند پلی فنول‌ها و ویتامین E، می‌تواند به کاهش استرس اکسیداتیو و التهاب در کبد کمک کرده و از آسیب به سلول‌های کبدی جلوگیری کند. مطالعات نشان داده‌اند که مصرف روغن زیتون می‌تواند به کاهش خطر ابتلا به بیماری‌های کبدی مانند کبد چرب و سیروز کبدی کمک کند.
خواص محافظت از کلیه روغن زیتون
کلیه‌ها نیز از اندام‌های حیاتی بدن هستند که وظیفه تصفیه خون و دفع مواد زائد را بر عهده دارند .مصرف روغن زیتون می‌تواند به محافظت از کلیه‌ها در برابر آسیب‌های ناشی از سموم و داروها کمک کند .طبق یافته‌های یک مطالعه منتشر شده در سال 2023 در مجله Antioxidants، روغن زیتون فرابکر به دلیل داشتن ترکیبات فنلی با خواص آنتی‌اکسیدانی و ضد التهابی، می‌تواند در حفظ سلامت کلیه‌ها و کاهش خطر ابتلا به بیماری‌های کلیوی مانند نارسایی کلیه موثر باشد.
خواص محافظت از مغز و اعصاب و سلامت روان روغن زیتون
روغن زیتون، به دلیل داشتن آنتی‌اکسیدان‌ها و پلی‌فنول‌ها (مانند اولئوکانتال)، می‌تواند به محافظت از مغز و اعصاب در برابر آسیب‌های ناشی از رادیکال‌های آزاد کمک کند. طبق مقاله‌ای که در سال 2021 در مجله Nutrients منتشر شد، اولئوکانتال موجود در روغن زیتون می‌تواند به طور قابل توجهی به کاهش التهاب عصبی و استرس اکسیداتیو کمک کرده و در نتیجه خطر ابتلا به بیماری‌های نورودژنراتیو مانند آلزایمر، پارکینسون، ام اس و ALS را کاهش دهد. همچنین، بر اساس مطالعه‌ای که در سال 2022 در مجله International Journal of Molecular Sciencesمنتشر شد، مصرف روغن زیتون می‌تواند به بهبود خلق و خو، تقویت حافظه و کاهش علائم افسردگی کمک کند.
روغن زیتون،مایعی سرشار از آنتی‌اکسیدان‌ها و پلی‌فنول‌ها و محافظ قوی مغز و اعصاب در برابر آسیب‌های ناشی از رادیکال‌های آزاد
خواص روغن زیتون برای بیماری‌های قلبی عروقی
روغن زیتون، به ویژه نوع فرابکر آن، می‌تواند به حفظ سلامت قلب و عروق و کاهش خطر ابتلا به بیماری‌های قلبی عروقی کمک کند .این روغن با کاهش کلسترول بد (LDL) و افزایش کلسترول خوب (HDL) به بهبود عملکرد سیستم قلبی عروقی کمک می‌کند .بر اساس یافته‌های یک مطالعه منتشر شده در سال 2023 در مجله Nutrients، این اثرات به دلیل وجود ترکیبات فنلی و اسیدهای چرب تک غیراشباع در روغن زیتون فرابکر است.
خواص روغن زیتون برای دیابت
دیابت، یک بیماری مزمن است که در آن بدن قادر به تولید یا استفاده از انسولین نیست. روغن زیتون، با بهبود حساسیت به انسولین، می‌تواند به کنترل قند خون در افراد مبتلا به دیابت کمک کند. همچنین، طبق مطالعه‌ای که در سال 2020 توسط Lucena و همکارانش انجام شد، مشخص شد که مصرف روزانه 25 میلی‌لیتر (تقریبا 2 قاشق غذاخوری) روغن زیتون فرابکر به مدت 12 هفته، به طور قابل توجهی به بهبود کنترل قند خون در افراد مبتلا به دیابت نوع 2 کمک می‌کند.
خواص روغن زیتون برای کاهش وزن
مصرف روغن زیتون می‌تواند به کاهش وزن کمک کند. این روغن، با افزایش احساس سیری و کاهش اشتها، می‌تواند به شما در کنترل وزن کمک کند. همچنین، روغن زیتون می‌تواند متابولیسم بدن را افزایش داده و به سوزاندن کالری بیشتر کمک کند.
خواص روغن زیتون برای کولیک نوزادان
کولیک، به گریه‌های بی‌وقفه و شدید نوزادان گفته می‌شود که معمولا در سه ماهه اول زندگی رخ می‌دهد. طبق مطالعه‌ای که در سال 2018 در مجله Complementary Therapies in Clinical Practice منتشر شد، ماساژ شکم نوزاد با روغن زیتون می‌تواند به کاهش درد و نفخ شکم کمک کرده و باعث آرامش نوزاد شود.
خواص روغن زیتون برای سلامت پوست
روغن زیتون می‌تواند به عنوان یک مرطوب‌کننده طبیعی برای پوست استفاده شود. این روغن، حاوی آنتی‌اکسیدان‌ها و ویتامین E است که می‌توانند به محافظت از پوست در برابر آسیب‌های ناشی از رادیکال‌های آزاد کمک کنند. در مطالعه‌ای که در سال 2023 در مجلهMolecules منتشر شد، مشخص شد که روغن زیتون به دلیل داشتن ترکیبات مفیدی مانند اسید اولئیک، اسکوآلن و پلی فنول‌ها می‌تواند به عنوان یک مرطوب‌کننده موثر برای پوست عمل کند و به بهبود سلامت و ظاهر پوست کمک کند.
روغن زیتون، مرطوب کننده طبیعی پوست
خواص روغن زیتون برای سلامت مو
روغن زیتون می‌تواند به عنوان یک نرم‌کننده طبیعی برای مو استفاده شود. این روغن می‌تواند به تقویت و مرطوب کردن مو کمک کند و از خشکی و شکنندگی آن جلوگیری کند. بر اساس یافته‌های یک مطالعه مروری منتشر شده در سال 2023 در مجله International Journal of Trichology، روغن زیتون به دلیل داشتن اسید اولئیک و سایر آنتی‌اکسیدان‌ها می‌تواند به نفوذ به ساقه مو کمک کرده و با افزایش قابلیت کشسانی مو از شکستگی آن جلوگیری کند.
خواص روغن زیتون برای سلامت چشم
روغن زیتون می‌تواند به حفظ سلامت چشم و پیشگیری از بیماری‌های چشمی مانند دژنراسیون ماکولا کمک کند. بر اساس یافته‌های یک مطالعه مروری سیستماتیک که در سال 2021 در مجله Nutrients منتشر شد، مصرف روغن زیتون، به ویژه روغن زیتون فرابکر، به دلیل داشتن آنتی‌اکسیدان‌های کاروتنوئیدی مانند لوتئین و زآگزانتین، می‌تواند به حفظ سلامت چشم و کاهش خطر ابتلا به بیماری‌های چشمی مرتبط با سن مانند دژنراسیون ماکولا کمک کند.
خواص روغن زیتون برای سلامت استخوان‌ها
طبق تحقیقات Pounis و همکارانش در سال 2021، روغن زیتون می‌تواند به بهبود سلامت استخوان‌ها و کاهش خطر ابتلا به پوکی استخوان کمک کند.
خواص ضد میکروبی و تقویت کنندگی سیستم ایمنی روغن زیتون
روغن زیتون، به لطف ترکیبات پلی فنولی خود مانند اولئوروپئین و هیدروکسی تیروزول، می‌تواند به تقویت سیستم ایمنی بدن و مبارزه با عوامل بیماری‌زا مانند باکتری‌ها، ویروس‌ها و قارچ‌ها کمک کند. طبق یافته‌های یک مطالعه منتشر شده در سال 2023 در مجله International Journal of Molecular Sciences، ترکیبات فنلی موجود در روغن زیتون مانند اولئوروپئین و هیدروکسی تیروزول دارای خواص آنتی‌اکسیدانی، ضد التهابی و ضد میکروبی هستند و می‌توانند به تقویت سیستم ایمنی و مبارزه با عوامل بیماری‌زا کمک کنند.
خواص روغن زیتون برای بهبود زخم
روغن زیتون به دلیل خواص ضد التهابی و ضد میکروبی خود، می‌تواند به بهبود زخم‌ها کمک کند. همچنین، روغن زیتون می‌تواند به کاهش التهاب و قرمزی پوست در اطراف زخم کمک کند و از ایجاد اسکار جلوگیری کند. طبق مطالعه‌ای که در سال 2022 در مجله Life منتشر شد، روغن زیتون می‌تواند با تحریک فرآیند ترمیم زخم، به بهبود زخم‌های پوستی کمک کند. این مطالعه نشان داد که روغن زیتون می‌تواند به افزایش تشکیل بافت گرانوله، کاهش التهاب و بهبود زخم کمک کند.
چگونه روغن زیتون با کیفیت انتخاب کنیم؟
برای بهره‌مندی از خواص بی‌نظیر روغن زیتون، انتخاب روغن زیتون با کیفیت بسیار مهم است. در هنگام خرید روغن زیتون، به نکات زیر توجه کنید:
- روغن زیتون فرابکر: روغن زیتون فرابکر، بهترین نوع روغن زیتون است که بدون اعمال دما و فرآیندهای شیمیایی تولید می‌شود. این روغن، حاوی مقادیر بالای آنتی‌اکسیدان‌ها و پلی‌فنول‌ها است و خواص سلامتی بخش خود را حفظ کرده است.
- استانداردها و تاییدیه‌ها: به استانداردها و تاییدیه‌های روغن زیتون توجه کنید. روغن زیتون با کیفیت، باید دارای استانداردهای لازم باشد و توسط مراکز معتبر تایید شده باشد.
- بسته‌بندی: روغن زیتون باید در ظرف تیره رنگ نگهداری شود تا از اکسید شدن آن جلوگیری شود.
- برچسب: برچسب روغن زیتون باید حاوی اطلاعات کاملی در مورد نوع روغن زیتون، تاریخ تولید و انقضا باشد.
نگهداری روغن زیتون در ظروف تیره
به طور کلی، روغن زیتون فرابکر، بهترین نوع روغن زیتون است که خواص بیشتری نسبت به سایر انواع روغن زیتون دارد. روغن زیتون فرابکر رزبن، با استفاده از زیتون‌های دستچین شده از باغ‌های استان گلستان تولید می‌شود. این روغن، حاوی مقادیر بالای آنتی‌اکسیدان‌ها و پلی‌فنول‌ها است و به دلیل عدم استفاده از حرارت بالا در فرآیند تولید، خواص سلامتی بخش خود را حفظ کرده است.
جمع‌بندی
روغن زیتون، به‌ویژه نوع فرابکر آن، هدیه‌ای ارزشمند از طبیعت است که می‌تواند به حفظ سلامتی و پیشگیری از بیماری‌های مختلف کمک کند .با مصرف روزانه روغن زیتون و استفاده از آن در پخت‌وپز و تهیه انواع غذاها و سالادها، می‌توانید گامی بزرگ در جهت حفظ سلامتی خود بردارید.
